اون اقای محترم خیلی خوب جواب مجری رو داد،
قبلا راجع بهش خونده بودم، که یکی از مهم ترین دلایل عقب موندگی کشور های Sub-Sahara یعنی بخش جنوبی و غیر مدیترانه ای افریقا، تا مثلا چند قرن پیش، یا اینکه به نسبت جاهای دیگه دنیا فرهنگ سنت ائین خاصی ازشون به جا نمونده، همین وجود صحرای بزرگ یا به عبارتی، شرایط زیست محیطی بوده؛
اینطوری که به دلیل وجود صحرای بزرگ، و غیر قابل گذر بودنش در طول هزاران سال، طوری که عملا مثل یک دیوار بین افریقای شمالی و جنوبی عمل میکرده، تقریبا میشه گفت "هیچ" ارتباط مستمر و همیشگی بین جنوب و شمال (و نتیجتا اروپا و اسیا) وجود نداشته، حتی کشتیرانی هم در دوران باستان (ِیعنی +1500 سال پیش) صرف نمیکرده که بخواد ارتباطی بین تمدن های شمالی و جنوبی ایجاد کنه،
نتیجه این شده جوامعی به شدت منزوی، سنتی، فرو رفته در خود، طوری که حتی ایشون اشاره میکنه، تا قبل ورود اعراب، افریقا حتی یک ائین و فرهنگ شاخص و تنومند و موندگار، نداشته؛ همون مصر هم تحت تاثیر شمال مدیترانه و عربستان یعنی گذرگاه به اسیا بوده،
و در نهایت، تفاوت کشاورزی به همین دلایل زیست محیطی، گویا کشاورزی های اب محور، یعنی اصل کشاورزی برای شکل گیری یک تمدن، در جنوب افریقا به شدت دچار چالش بوده، حتی گویا یک سری از دانه های حیاتی تا سال ها اونجا یافت نمیشده، در عین حال کشت مثلا سیب زمینی جات به شدت اسون بوده، کلا گویا از نظر پروتئین بیشتر غنی بودن، همینم شده فیزیک قویشون...
گویا حتی دامداری هم به شکلی که مثلا در بین النهرین ایران چین اروپا، مرسوم بوده، اونجا وجود نداشته...
خلاصه، اینکه بخش جنوبی افریقا اندردولوپمنت بوده در گذشته، مخصوصا در دوران باستان، گویا فکته و نژادپرستی و خیال نیست، واقعیته، همینم تفاوتش با شمال افریقا که به مدیترانه و عربستان و اسیا راه داشته، رو توضیح میده...