"حتی با وجودی که Traf-O-Data موفقیت پرخُروشی نبود، سرآغاز مهمی برای اولین محصول مایکروسافت در سال های آتی شد. ما از این طریق یاد گرفتیم چگونه کار ریزپردازنده ها را در کامپیوترهای DEC شبیه سازی کنیم، بنابراین میتوانستیم نرم‌افزار مورد نظرمان را حتی قبل از ساخته شدن سخت افزارش توسعه دهیم."
پائول آلن - شریک بیل گیتس
این تصوری است که جامعه از کمپانی مایکروسافت و پیش‌زمینه آنها دارد. اینکه آنها از زمین های خاکی و کمپانی محقری مثل Traf-O-Data آغاز کرده و سپس با تلاش و خلاقیت خود به سیستم عامل داس و ویندوز و موفقیت های عظیم پس از آن رسیدند. اما حقیقت چیز دیگری است! در ادامه متن حقیقت پنهان پشت موفقیت های این کمپانی را خواهیم فهمید.
بگذارید از کمپانی Digital Research شروع کنیم. این کمپانی در دهه 70 و 80 میلادی جایگاه فعلی مایکروسافت را در صنعت کامپیوترهای شخصی داشت. سیستم عامل این شرکت بنام CP/M سیستم عامل شماره یک مورد استفاده تولیدکنندگان کامپیوترهای شخصی (PC) بود. و شرکت های عظیمی همچون IBM بدنبال لایسنس این سیستم عامل پشت درب این شرکت صف میکشیدند. اما با شروع دهه 90 میلادی نگهان این شرکت به حاشیه رانده شده بود و برای بقا تلاش میکرد. و درنهایت به قیمت نازلی فروخته شد. براستی چه اتفاقی افتاد؟!
Gary Kildall موسس Digital Research و مخترع سیستم عامل CP/M تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته ریاضیات در دانشگاه واشنگتن تمام کرد. در اوایل دهه 70 او به تدریس ریاضی در مدرسه ای در کالیفورنیا پرداخت که کاملا اتفاقی در نزدیکی Silicon Valley معروف قرار داشت. آنجا بود که با اولین ریزپردازنده تجاریِ موفق به نام Intel 4004 آشنا شد. او که ریاضی‌دان بود به سرعت به برنامه نویسی علاقه مند شد و با کمپانی Intel به همکاری پرداخت. بعد از دریافت دکترای خود در رشته علوم کامپیوتر در سال 1973، اولین سیستم عامل خود بنام PL/M را برای اینتل کدنویسی کرد. PL/M مخفف عبارت "زبان برنامه نویسی برای میکروکامپیوترها" بود. سپس کار خود را توسعه داد و CP/M را نوشت _ مخفف "برنامه کنترلی برای میکروکامپیوترها" _ تا با فلاپی درایوها کار کند. اینتل که از PL/M استقبال کرده بود استفاده چندانی برای CP/M نیافت. اما گری کیلدال طور دیگری فکر میکرد. او و همسرش کمپانی Digital Research را در سال 1974 تاسیس کردند. کیلدال توانست CP/M را به یک سیستم عامل تکامل یافته توسعه دهد. این سیستم عامل از سه جزء اصلی تشکیل میشد: BIOS و Basic Disk Operating System و Command Console. این سه جزء به برنامه ها و نرم افزارهای مختلف این اجازه را میدادند تا با یک روش استاندارد با سخت افزارهای مختلف کار کنند. این خود یک انقلاب در طراحی سیستم عامل ها محسوب میشد. و برای بسیاری از تولیدکنندگان کامپیوترهای شخصی که هر روز به تعدادشان اضافه میشد حیاتی بود. کامپیوترها با برندهای MITS، IMSAI، North Star، Osborne، Xerox و... همه و همه به CP/M وابسته بودند. حتی این سیستم عامل برای آنالیز داده های ترافیک شهری توسط کمپانی بنام Traf-O-Data مورد استفاده قرار گرفت. هر کامپیوتر و برند جدیدی که وارد بازار میشد احتمال بسیار بالایی وجود داشت که از CP/M استفاده کند. تااینکه کمپانی IBM اعلام کرد که میخواهد از بازار عُمده و تجاری وارد بازار کامپیوترهای شخصی شود. از آنجایی که CP/M سیستم عامل شماره یک بازار شده بود IBM به دنبال لایسنس آن برای محصول خود بود. در همین حین شرکت Traf-O-Data که با وجود رایگان اعلام شدن آنالیزهای ترافیکی توسط ایالت های فدرال آمریکایی دیگر نیازی به وجودش احساس نمیشد شروع به کلون سازی و ساخت کارت های add-on برمبنای CP/M برروی کامپیوترهای مختلف کرد و نام شرکت را به Microsoft تغییر داد. همین باعث سوءتفاهماتی در مارکتینگ شد و IBM ابتدا به مایکروسافت برای لایسنس CP/M مراجعه کرد. آنها IBM را به Digital Research ارجاع دادند. اما مذاکرات اولیه بخوبی پیش نرفت. وقتی IBM تماس گرفت خود کیلدال در دسترس نبود و همسرش تمایلی به فروش لایسنس نشان نداد. IBM میخواست نام سیستم عامل را به PC DOS تغییر دهد اما وکیلان Digital Research خواهان حفظ تمامیت حقوق و حفظ نام CP/M بود. ملاقات های بعدی قرار گذاشته شد تا توافقی حاصل شود اما تولد همسر کیلدال فرا رسید و آنها برای مسافرت چندروزه برنامه ریزی کرده بودند! کیلدال ملاقات را به تاخیر انداخت و اینکار باعث بی صبری IBM شد. آنها دوباره با مایکروسافت تماس گرفتند که هیچ سیستم عاملی برای کامپیوتر آنها یعنی IBM PC در چنته نداشتند! اما آنها شرکتی بنام Seattle Computers را می شناختند که یک کلون از CP/M را برای پردازنده 8088 اینتل نوشته بود. مایکروسافت بسرعت حقوق متعلق به آن سیستم‌عاملِ کلون را خرید و نام آن را به Microsoft Disk Operating System یا همان سیستم عامل MS-DOS معروف تغییر داد! حالا ناگهان آنها از هیچ‌کجا یک سیستم عامل داشتند که کارمیکرد و آماده بستن قرارداد با IBM بودند!! زمانی که Digital Research از این موضوع مطلع شد، مایکروسافت و IBM را تهدید به تعقیب قضایی کرد. اما از اینکار دست کشید چراکه توافقاتی حاصل شد که برمبنای آن، سیستم عامل بعدی Digital Research یعنی CP/M-86 برروی IBM PC مورد استفاده قرار گیرد. اما در قرارداد، بندی وجود داشت که تصریح میکرد IBM موظف نیست تمام PCـهایش را با سیستم عامل آنها باندل کند. IBM درنهایت MS-DOS را به عنوان سیستم عامل default برگزید. و نام سیستم عامل را به PC-DOS تغییر داد، دقیقا همان کاری که میخواست با CP/M-86 کند اما Digital Research اجازه نمیداد. Digital Research به حاشیه رانده شد و سود کمی از قرارداد IBM حاصلش میشد. البته اینطور نبود که ناگهان ورشکسته شود. بلکه CP/M هنوز به خوبی روی کامپیوترهای مختلف می فروخت. اما با موفقیت IBM PC و فروش زیادش، تقاضای بازار برای سیستم عامل CP/M فروکش کرد. کمپانی های بسیاری شروع به کلون سازی از IBM PC با قیمت های نازل تر کردند. آنها لایسنس خود را مستقیم از مایکروسافت می خریدند. حالا مایکروسافت نه تنها به Digital Research که به IBM هم رودست زده بود!! Digital Research تلاشش را میکرد تا بازاری که حقش بود و از او قاپیده شده بود را پس بگیرد. آنها بعد از CP/M-86 سیستم عامل گرافیکی GEM مخفف Graphics Environment Manager را زودتر از ویندوز منتشر کردند. میتوان براحتی دریافت که مایکروسافت بعد از DOS، ایده ویندوز را هم از Digital Research کپی کرد! اما دیگر برای Digital Research خیلی دیر شده بود و مایکروسافت بازار را در مُشت خود داشت. Digital Research به کمپانی دیگری به نام Novell فروخته و سپس بطور کامل محو شد.
محیط سیستم عامل GEM که زودتر از اولین ویندوز مایکروسافت عرضه شد.
گری کیلدال میتوانست بیل گیتس کنونی باشد. او فقط یک قرارداد با تاریخ سازی نهایی در صنعت PC فاصله داشت. چه بسا که فراتر از بیل گیتس و مایکروسافت پیشرفت میکرد. تمام ایده های اورجینال یک سیستم عامل تجاری مولتی-بیلیون-دلاری متعلق به اوست. اما او اسیر کلک های تجاری و کاغذبازی ها شد. کیلدال بتدریج دچار تلخ‌کامی غیرقابل‌اجتنابی درباره همان قرارداد IBM شد. کمپانی اش منحل شد و حتی طلاق گرفت. سپس به یک معتاد الکل تبدیل شد و در یکی از همان شبها در یک نزاع خیابانی در یکی از کلاب ها دچار جراحاتی در سرش شد. کیلدال در سال 1994 درحالیکه تنها 54 سال سن داشت، در سکوت خبری و بی اعتنایی محض درگذشت!...
گری گیلدال
لوگوی شرکت کیلدال
کیلدال و همسرش در 1978
بیل گیتس که در آن زمان یک بچه مدرسه ای بیشتر محسوب نمیشد قطعا توان رقابت با یک دکترای علوم کامپیوتر و مغز متفکری مثل گری کیلدال را نداشت.
رشد مالی مایکروسافت
ساختمان مقر مایکروسافت
پائول آلن - شریک بیل گیتس
این تصوری است که جامعه از کمپانی مایکروسافت و پیش‌زمینه آنها دارد. اینکه آنها از زمین های خاکی و کمپانی محقری مثل Traf-O-Data آغاز کرده و سپس با تلاش و خلاقیت خود به سیستم عامل داس و ویندوز و موفقیت های عظیم پس از آن رسیدند. اما حقیقت چیز دیگری است! در ادامه متن حقیقت پنهان پشت موفقیت های این کمپانی را خواهیم فهمید.
بگذارید از کمپانی Digital Research شروع کنیم. این کمپانی در دهه 70 و 80 میلادی جایگاه فعلی مایکروسافت را در صنعت کامپیوترهای شخصی داشت. سیستم عامل این شرکت بنام CP/M سیستم عامل شماره یک مورد استفاده تولیدکنندگان کامپیوترهای شخصی (PC) بود. و شرکت های عظیمی همچون IBM بدنبال لایسنس این سیستم عامل پشت درب این شرکت صف میکشیدند. اما با شروع دهه 90 میلادی نگهان این شرکت به حاشیه رانده شده بود و برای بقا تلاش میکرد. و درنهایت به قیمت نازلی فروخته شد. براستی چه اتفاقی افتاد؟!
Gary Kildall موسس Digital Research و مخترع سیستم عامل CP/M تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته ریاضیات در دانشگاه واشنگتن تمام کرد. در اوایل دهه 70 او به تدریس ریاضی در مدرسه ای در کالیفورنیا پرداخت که کاملا اتفاقی در نزدیکی Silicon Valley معروف قرار داشت. آنجا بود که با اولین ریزپردازنده تجاریِ موفق به نام Intel 4004 آشنا شد. او که ریاضی‌دان بود به سرعت به برنامه نویسی علاقه مند شد و با کمپانی Intel به همکاری پرداخت. بعد از دریافت دکترای خود در رشته علوم کامپیوتر در سال 1973، اولین سیستم عامل خود بنام PL/M را برای اینتل کدنویسی کرد. PL/M مخفف عبارت "زبان برنامه نویسی برای میکروکامپیوترها" بود. سپس کار خود را توسعه داد و CP/M را نوشت _ مخفف "برنامه کنترلی برای میکروکامپیوترها" _ تا با فلاپی درایوها کار کند. اینتل که از PL/M استقبال کرده بود استفاده چندانی برای CP/M نیافت. اما گری کیلدال طور دیگری فکر میکرد. او و همسرش کمپانی Digital Research را در سال 1974 تاسیس کردند. کیلدال توانست CP/M را به یک سیستم عامل تکامل یافته توسعه دهد. این سیستم عامل از سه جزء اصلی تشکیل میشد: BIOS و Basic Disk Operating System و Command Console. این سه جزء به برنامه ها و نرم افزارهای مختلف این اجازه را میدادند تا با یک روش استاندارد با سخت افزارهای مختلف کار کنند. این خود یک انقلاب در طراحی سیستم عامل ها محسوب میشد. و برای بسیاری از تولیدکنندگان کامپیوترهای شخصی که هر روز به تعدادشان اضافه میشد حیاتی بود. کامپیوترها با برندهای MITS، IMSAI، North Star، Osborne، Xerox و... همه و همه به CP/M وابسته بودند. حتی این سیستم عامل برای آنالیز داده های ترافیک شهری توسط کمپانی بنام Traf-O-Data مورد استفاده قرار گرفت. هر کامپیوتر و برند جدیدی که وارد بازار میشد احتمال بسیار بالایی وجود داشت که از CP/M استفاده کند. تااینکه کمپانی IBM اعلام کرد که میخواهد از بازار عُمده و تجاری وارد بازار کامپیوترهای شخصی شود. از آنجایی که CP/M سیستم عامل شماره یک بازار شده بود IBM به دنبال لایسنس آن برای محصول خود بود. در همین حین شرکت Traf-O-Data که با وجود رایگان اعلام شدن آنالیزهای ترافیکی توسط ایالت های فدرال آمریکایی دیگر نیازی به وجودش احساس نمیشد شروع به کلون سازی و ساخت کارت های add-on برمبنای CP/M برروی کامپیوترهای مختلف کرد و نام شرکت را به Microsoft تغییر داد. همین باعث سوءتفاهماتی در مارکتینگ شد و IBM ابتدا به مایکروسافت برای لایسنس CP/M مراجعه کرد. آنها IBM را به Digital Research ارجاع دادند. اما مذاکرات اولیه بخوبی پیش نرفت. وقتی IBM تماس گرفت خود کیلدال در دسترس نبود و همسرش تمایلی به فروش لایسنس نشان نداد. IBM میخواست نام سیستم عامل را به PC DOS تغییر دهد اما وکیلان Digital Research خواهان حفظ تمامیت حقوق و حفظ نام CP/M بود. ملاقات های بعدی قرار گذاشته شد تا توافقی حاصل شود اما تولد همسر کیلدال فرا رسید و آنها برای مسافرت چندروزه برنامه ریزی کرده بودند! کیلدال ملاقات را به تاخیر انداخت و اینکار باعث بی صبری IBM شد. آنها دوباره با مایکروسافت تماس گرفتند که هیچ سیستم عاملی برای کامپیوتر آنها یعنی IBM PC در چنته نداشتند! اما آنها شرکتی بنام Seattle Computers را می شناختند که یک کلون از CP/M را برای پردازنده 8088 اینتل نوشته بود. مایکروسافت بسرعت حقوق متعلق به آن سیستم‌عاملِ کلون را خرید و نام آن را به Microsoft Disk Operating System یا همان سیستم عامل MS-DOS معروف تغییر داد! حالا ناگهان آنها از هیچ‌کجا یک سیستم عامل داشتند که کارمیکرد و آماده بستن قرارداد با IBM بودند!! زمانی که Digital Research از این موضوع مطلع شد، مایکروسافت و IBM را تهدید به تعقیب قضایی کرد. اما از اینکار دست کشید چراکه توافقاتی حاصل شد که برمبنای آن، سیستم عامل بعدی Digital Research یعنی CP/M-86 برروی IBM PC مورد استفاده قرار گیرد. اما در قرارداد، بندی وجود داشت که تصریح میکرد IBM موظف نیست تمام PCـهایش را با سیستم عامل آنها باندل کند. IBM درنهایت MS-DOS را به عنوان سیستم عامل default برگزید. و نام سیستم عامل را به PC-DOS تغییر داد، دقیقا همان کاری که میخواست با CP/M-86 کند اما Digital Research اجازه نمیداد. Digital Research به حاشیه رانده شد و سود کمی از قرارداد IBM حاصلش میشد. البته اینطور نبود که ناگهان ورشکسته شود. بلکه CP/M هنوز به خوبی روی کامپیوترهای مختلف می فروخت. اما با موفقیت IBM PC و فروش زیادش، تقاضای بازار برای سیستم عامل CP/M فروکش کرد. کمپانی های بسیاری شروع به کلون سازی از IBM PC با قیمت های نازل تر کردند. آنها لایسنس خود را مستقیم از مایکروسافت می خریدند. حالا مایکروسافت نه تنها به Digital Research که به IBM هم رودست زده بود!! Digital Research تلاشش را میکرد تا بازاری که حقش بود و از او قاپیده شده بود را پس بگیرد. آنها بعد از CP/M-86 سیستم عامل گرافیکی GEM مخفف Graphics Environment Manager را زودتر از ویندوز منتشر کردند. میتوان براحتی دریافت که مایکروسافت بعد از DOS، ایده ویندوز را هم از Digital Research کپی کرد! اما دیگر برای Digital Research خیلی دیر شده بود و مایکروسافت بازار را در مُشت خود داشت. Digital Research به کمپانی دیگری به نام Novell فروخته و سپس بطور کامل محو شد.
محیط سیستم عامل GEM که زودتر از اولین ویندوز مایکروسافت عرضه شد.
گری کیلدال میتوانست بیل گیتس کنونی باشد. او فقط یک قرارداد با تاریخ سازی نهایی در صنعت PC فاصله داشت. چه بسا که فراتر از بیل گیتس و مایکروسافت پیشرفت میکرد. تمام ایده های اورجینال یک سیستم عامل تجاری مولتی-بیلیون-دلاری متعلق به اوست. اما او اسیر کلک های تجاری و کاغذبازی ها شد. کیلدال بتدریج دچار تلخ‌کامی غیرقابل‌اجتنابی درباره همان قرارداد IBM شد. کمپانی اش منحل شد و حتی طلاق گرفت. سپس به یک معتاد الکل تبدیل شد و در یکی از همان شبها در یک نزاع خیابانی در یکی از کلاب ها دچار جراحاتی در سرش شد. کیلدال در سال 1994 درحالیکه تنها 54 سال سن داشت، در سکوت خبری و بی اعتنایی محض درگذشت!...
گری گیلدال
لوگوی شرکت کیلدال
کیلدال و همسرش در 1978
بیل گیتس که در آن زمان یک بچه مدرسه ای بیشتر محسوب نمیشد قطعا توان رقابت با یک دکترای علوم کامپیوتر و مغز متفکری مثل گری کیلدال را نداشت.
رشد مالی مایکروسافت
ساختمان مقر مایکروسافت
آخرین ویرایش:
Google