راهکارهای مشکلات لپتاپ های مخصوص بازی (کاهش دمای CPU GPU با یک تنظیم آسان )

cameronx65

کاربر سایت
Jun 12, 2023
357
سالها استفاده از دستکاپ های قدرتمند باعث شده بود که به آخرین موضوعی که فکر میکنم درباره سیستم گیمینگ دما باشد! آخرین کیسی که داشتم و در واقع آخرین سیستم پی سی که بستم کورسیر گرافیت 780T بود ، کیس لجندری بود 7700 با 1080 ti.
' گرافایت 780 اینقدر بزرگ بود و کولینگ قوی داشت که روی سقف فقط میشد رادیات 360MM سوار کنید بدون اینکه حتی به سقف بالای مین بورد برسید . درکل در دستکاپ مخصوصا این کیس های غول پیکر مشکلات دما ی خاصی مطرح نبود و آن هم بده دلیل سرفس اریا بزرگی بود که در کیس وجود داشت و حجم هوای زیادی که همزمان وارد و خارج میشد. از آن سیستم ها سالها گذشته است و من اکنون به دلیل وقت بسیار کم تری که برای انجام بازی هایم دارم ، سالهاست کنسول گیمر شده ام( به جنگ کنسولی و پی سی اعتقادی ندارم و فقط موضغ را سابجکتیو میدانم ) وقتی که باید در رفع مشکلات و ترابلشوتینگ و نگه داری سیستم و مادینگ و .... برای pc میگذاشتم اکنون فقط برای اجرای بی دغدغه بازی ها دارم / البته این سالها در کنار کنسول های بازی همچنان از یک لپتاپ برای انجام کارهای روز مره نیازمند به Pc استفاده میکردم و امسال نیز آن را ارتقا داده و یک لپتاپ گیمینگ با مشخصات خوب تهیه نمودم. دلیل خرید هم این بود که یک سری از بازیهای موردعلاقه ام و یا یک سری از ایندی گیم ها هستند که هرگز یا روی کنسول ها نرفته اند یا هیچ وقت اینهانس نشده اند و یا قیمت بسیار مناسب تری در استیم برای تهیه نسخه اصلی دارند .

برسیم روی بحث اصلی : دما در لپ تاپ های گیمینگ هرگز خوب نبوده است . دمای سی پی یو و جی پو در این اینکلوژرها همیشه از نسخه های دستکاپ شان بالاتر است . دلیل هم مشخص است : سرفس اریا بسیار کمتر باریکتر و فن های کوچک تر و .. که همه اینها تقریبا به کارایی کمتر نسبت نسخه دستکاپ ترجمه میشوند. چرا چون power draw پایین تری نسبت به مدل های دستکاپ خود دارند . TDP بالاتر برای دستکاپ موضوعی نیست چون کولینک مشکل خاصی ندارد و لی در لپ تاپ TDP بالاتر برابر است با دمای بیشتر و مصرف بیشتر باتری که هردو مشکلات مهم طراحی لپتاپ ها هستند.

بعد از مدتی بازی کردن روی لپتاپ لنوو با سی پی یو I7 12700 h و 3050 ti متوجه شدم که دمای لپتاپ های مخصوص بازی مذخرف است !!! البته کاملا به این موضوع آگاه بودم قبل خرید و در باب سخت افزار چه کنسولی چه پی سی با تجربه هستم. حتی با وجود کولپد قوی دما مناسب نخواهد بود باطری هم که یک ساعت بیشتر دوام ندارد پس دلیل خرید این سیستم ها چیست؟ حالا اینجا جای باز کردن این موضوع نیست ومن اطمینان دارم برای خودم و دیگران کیس هایی هست که نیاز به لپتاپ بازی رو توجیح میکند. مثل بیرون بودن دور بودن از محیط منزل و ... ضمنا منظور از دمای بالا دمای نزدیک تر ب Tjmax است .وگرنه حتی دمای 90 درجه ای cpu یا بیشتر زیر 100 همچنان برابر با اسپک ارایه شده توسط اینتل است . منتهی بحث میزان عمر سVRM هاست .

در اینجا تنظیماتی که قادر هستند دمای لپتاپ های بازی مخصوصا مدرن با سی پی یو های فرکانس بالا و مجهز به توربو بوست رو به شکل قابل توجهی کاهش دهند را معرفی خواهم کرد نه صحبت از آندرولت نمیکنم . آندرولتینگ یا تنظیم کردن ولتاژ سی پی یو برای دستیابی به همان فرکانس و کارایی قبلی با پیدا کردن ولتاژ کمتر ولی پایدار (دقیقا مشابه اورکلاکینگ )فقط برعکس ، مشکلات خاص خود را دارد عدم پایداری سیستم و گلدن چیپ نبودن cpu که همه اش به شانس بستکی دارد و ...

در اینجا با انجام دو تغییر اسان تقریبا بدون دردسر میتوان تا حد زیادی از دمای CPU_GPU کاست . مشکل من دمای بالای i7 12700h می باشد . 3050 ti در بدترین شرایط حتی gpu باند ، موقعی که برنامه اجرا شده بشدت به توان gpu وابسته است برای مثال اجرای بازی در رزلوشن بالا -(اجرای بازی دررزلوشن سنگین فشار پردازشی را از روی دوش cpu برداشته و بر گردن Gpu میگذارد چون فریم تولید شده کمتر است و cpu سایکل کمتری برای پردازش فریم های ارسالی دارد آز آن طرف gpu بشدت درگیر پردازش یک فریم برای مثال در 4k است .همین موضوع برعکس هم میشود وقتی بازی یا برنامه cpu باند است یعنی رزلوشن رو بیاوریم پایین در حد 1080 یا پایین تر بعد gpu های قوی و مدرن قادرند فریم بسیار بالایی ایجاد کنند و فشار پردازشی بر cpu را زیاد خواهند نموند زیرا cpu اکنون بجای 30 فریم در 4k باید 200 یا حتی بیشتر fps را پردازش کند برای همین است که موقع تست cpu ها بازی ها رو در رزلوشن پایین با فریم ریت باالا تست میکنند که تا حد ممکن cpu باند باشند.) یا cpu باند است .

تنظیم اول برای من بسیار مفید است همانطور که در اسکرین شات ها خواهید دید . دمای 3050 ti حتی در 1080 با پنل120 هرتز و یا در 2کا از محدوده 65 درجه بالاتر نمی رود که همین باعث شد به سلامتی کامل سیستم کولینگ لنوو ایمان بیاورم . از طرفی 12700 یکی از قوی ترین پردازنده های موبایل است با معاری الدرلیک 14 هسته ای .یک سی پی یو های اند با 6 هسته های پرفرمنس و 8 هسته Ecore با 20 ترد . کنترل دمای چنین پردازنده ایی نیازمند کولینک بسیار مناسب میباشد. پاور دراو مینیمم 35 واتی و بیس 45 وات و توربو پاور 115 وات میزان مصرف این پردازنده است که البته OEM ها مستقیم سراغ 115 وات برای لپتاپ نمیروند و بین محدوده 60 تا 70 وات بسنده میکنند . روی لپتاپ من مدل 60 وات الی 65 وات پاوردراو هم پیک دمایی این پردازنده موبایل قدرتمند را نشان میدهد. ایجاد بالانس دما-کارایی توسط تولید کننده ها کاری است حساس زیرا ایجاد توازن بین دمای اپتیمال و کارایی مناسب ( کاهش کارایی برای ترمال مننجمنت بهتر تا حدی که بیش از حد به توان پردازنده آسیب نزند) در این سیستم های بسته حیاتی است .

برسیم روی تست :

بازی های مورد علاقه من روی موس و کیبور د شوتر های اپن ورد! far cry 2-3-4-5 - فارکرای 6 را من نیستم !!!با اینکه به ظاهر همه چیزش گسترده تر از قبلی هاس جادوی 2و3و4و5 را ندارد .نظر شخصی! بهترین فارکرای تاریخ را 5 میدانم بعد 3 و 4 - دوم جادوی خود را دارد. آن محیط های ایزوله وتنها و موسیقی محزون و بیماری و اسلحه های خراب و .. فارکرای 2 در کلاس خود رده بندی میشود و هنوز جذاب است ( ناگفته نماند یکی از بهترین آتش های مجازی را در خود دارد!)
ولی 5 را شاهکار میدانم . موسیقی عالی - آنتوگونیست خارق العاده مثل پدر با آن دیالوگ ها که همه حقیقت هستند ولی بیانشان ترسناک است و محیط رورال روستایی آمریکایی و کوهستان جنوب غربی مونتانا و تم مذهبی کالت غالب و .... گان پلی عالی و گرافیک خارق العاده و ... همه دست به دست هم داده تا بهترین فارکرای را تجربه کنم.( میدانم من بازی باز الداسکول هستم و هنوز در حال انجام بازی re4 اصلی در کنار ریمیک و Dead space یک اوجی در کنار ریمیک هستم! )

لپتاپ های گیمینگ اکثرا سه حالت پرفرمنس دارند .یکی سایلنت که در سطح سخت افزاری با کاهش فرکانس در حد مینیمم و پایین ترین پاور دراو بسیار مناسب کارهای روزانه تماشای فیلم و یوتوب و بازی های سبک و افیس و براوزینگ است . بعضی از Si ها سیستم اینتگریتر ها یا OEM ها از دو مدل پاور دروا استفاده میکنند کم و زیاد . استفاده روزانه و بازی . لنوو من ideapad گیمینگ از سه حالت استفاده میکند.

حالت دوم بلنس است که با شناسایی لود سنگین روی Gpu متوجه اجرای اپلیکشن میشود و کارایی را با افزایش پاور دراو gpu-cpu بلنس میکند. حالت سوم که فقط موقع اتصال به منبع برق و اتصال پاور شارژر اداپتور امکان پذیر است در اینجا شارژ 170 واتی لنوو .در این حالت نهایت پاور دراو CPU-GPU برای این دو قطعه ممکن میشود و ترمال ترشهولد لپتاب برای نهایت توان سیستم کولینگ تنظیم میشود یعنی نهایت دور فن که بسیار صدای زیادی هم دارند و در این حالت فقط استفاده از هدست را پیشنهاد میدهند/ البته من به tv متصل هستم و از لپ تاب دور میشینم و صدای زیاد آنچنان آزار دهنده نیست .


ستینگ یک کاهش 10 تا 20 درجه ای دمای CPU:

زیر اسکرین شات از نیوداون الترا 1080 با TAA و HD texture
افتر برنر با اطاعات کامل در OSD
gpu 62 که کلا زیر اسپک است و از نرمال هم نرمالتر 62 وات TDP
دمای i7 حدود 90 درجه 50 وات
60 فریم لاک البته نمایشگر های من هم تی وی هم لپتاب قابلیت پشتیبانی از 120 هرتز را دارند وTV هم از جی سینک VRR پشتییانی میکند پس میتوانم فریم را کلا آنلاک بگذارم/
دمای 90 درجه همیشه 90 نیست نکته مهم اینجاست بین 70 تا 95 نوسان دارد . این 90 تا 95 ها میلی ثانیه ای هستند و پیک های حرارتی پکیج Cpu را نشان میدهند با خوردن به این دما ها در مدت زمان های کم و شورت برست فن مجبور است سرعت خود را مرتب بالا ببرد و با کاهش و برگشت پایین بیاورد گه صدا را آزار دهنده تر خواهد کرد .
1.jpg

تصویر زیرهمان صحنه با همان تنظیمات چند دقیقه بعد گرفته شده و variable خاصی به صحنه اضافه نشده و حتی تایم اف دی هم همان است ( چون گلوبال الومینیشن میتواند در روز و شب بشدت تغییر پذیر باشد و تغییرات زیادی در موتور ایجاد کند).
75 درجه دما بعد از چند دقیقه اصلا به پیگ 90 یا 95 نمیخوریم ! چه تغییری انجام شد ؟ به cpu power دقت کنید 50 وات در مقابل 45 وات

3 99%.jpg

تنظیم نامبرده در بخش پاورپلنز کنترل پانل ویندوز نهفته است " من وین11 هستم ولی برای 10 هم همین است در سرچ ویندوز 11 یا 10 کلمهPower را تایپ کنید ومطابق عکس های زیر عمل کنید

Untitled 2.jpg

1. 1.png 2. 2.png 3. 3.png 4. 4.png

و دربخش مکسیموم پراسوور استیت میزان 100 % توان را در حالت پلاگ متصل به منبع تغذیه به 99% تغییر دهید . بسیار سریع و کم دردسر یک apply - ناگفته نماند این تنظیم ریل تایم اعمال میگردد و نیازی به ریستارت ندارد ..
تمام شد حالا شما به میزان قابل توجه ای از پیک دمای CPU خود کاسته اید .

دلیل این است که این تغییر 100% به 99% توربو بوست CPU را غیرفعال میکند . cpu اینتل قادر است با چک کردن دمای خود ،هد روم دمایی را پیدا کرده و فرکانس خود را تا نهایت آن هد روم حرارتی بوست کند در واقع cpu باید در مثلث دما و پاور و TDP یا ترمال دیزاین پاو رعمل کند و بوست اجازه میده بهش با بازی در این مثلث بالاترین فرکانس ممکن رو بدست بیاره و همیشه فرکانس ش از سرعت فرکانس مارکتینگ بیشتر باشه .

با تنظیم بالا روی 99 درصد cpu دقیقا 100 مگاهرتز زیر فرکانس استوک کار میکند. اگر سرعت استوک 2100 باشه و بوست .3.6 گیگاهرتز روی 100 درصد به مکس توربو میرسه یعنی 3600 مگاهرتز ( حالا روی هر چند تا core میرسه به این کلاک مهم نیست ) و روی 99 % هم میاد صد تا زیر 2100 مگاهرتز یعنی 2000 مگاهرتز .همین دیزبل سازی توربو بوست تغییر پرفرمنس خاصی ایجاد نمیکنه ( البته به شدت این پارامتر وابسته است به برنامه اجرا شده ، بازی های RTS یا MMO بشدت از این کاهش ضربه خواهند خورد . چون پرفرمنس رایگان توربو بوست ازشون گرفته میشه) ولی اگر تک نفره بازی میکنید میتونید با خیال راحت دمای لپتابتون رو کاهش بدید در حالی یک کاهش کارایی ناچیز رو تجربه میکنید . این کاهش دما یک جواریی برای کارایی هم مفید خواهد بود . با بستن توربو بوست در بازی هایی که به پیک حراراتی میخورند این اسپایک ها به 90 تا 95 دیگه وجود نخواهد داشت و برای همین اون تراتلینگ های حرراتی ( وقتی cpu نزدیکه به tjmax میرسه با کاهش ولتاژ فرکانس خودش رو کاهش میده و میاد به دمای سیف نزدیک تر میشه تا بدست ترمال runway نابود نشود.) همین تراتلینگ ها ی حرارتی یا کاهش فرکانس ها باعث کاهش ناگهانی کارایی میشوند. با خاموش شدن این بوست روی لپ تاپ در واقع یک خط صاف پرفور منس ایجاد میکنیم به جای منحنی افزایشی و کاهشی دما و کارایی .


عکس زیر با 50 درصد توان پراسسور در سناریوی بالا گرفته شده ( راحت میتونید با alt , tabسوییچ کنید یا اگر روی تصویر بزرگ هستید در حالت ویندو مود هم دستکاپ هم بازی رو داشته باشید و مانیتورینگ کنید . 50 در صد ریداکشن در این تنظیم و حالا روی 39 وات هستیم و فریم ریت مشخصا ضربه خورده 45 اف پی اس - البته فریم ریت موقتی تا 45 توسط جی سینک و vrr وفری سینک این کاهش رو تمیز میشه و متوجه نخواهید شد ولی اگر نمایشگر مجهز نباشه این کاهش های کارایی بشدت به چشم خواهند آمد. در اینجا با 50 درصد 15 فریم از دست داده ایم . ولی دما برای لپ تاب رویایی است 51 و 71 !فریم تایم البته ثابت مونده (میزان زمانی یک فریم رندر میشه هر چی فریم تایم کمتر باشه فریم ریت بیشتر و هر چی فریم تایم بیشتر بشه فریم ریت کمتر است 60 اف پی اس فریم تایم 16.6 و 30 فریم فریم تایم حدودا 33 میلی ثانیه )برای همین 30 فریم اینپوت لگ بیشتری نسبت به 60 فریم داره .
ر

2 50%.jpg

فارکرای 3 میدونم!!! الداسکول به قول مارک سرنی ! فارکرای 3 مولتی ترد خیلی خوبی نیست و توان پردازشی به درستی تقسیم نمیشه بین ترد های پردازشی (بازی های قدیمی تر که زمانشون cpu های هسته زیاد وجود نداشته اکثرا باچنین مشکلاتی روبرو هستند ) تمرکز اجرای بازی میاد رو یک یا دوهسته و همینطور تمرکز حرارت و ...

با کاهش به 99 دما پیک 81 زده ولی با 100 درصد براحتی 92 یا 95 هم میزنیم .همان اسپایک های حرارتی ایجاد شده به دست توربو بوست .

fc 99.jpg

همانطور که دیدید در بخش باطری هم من درصد را تا 50 کم کرده ام که بشدت در بخش دمایی تاثیر گذار است . این تنظیم درست زیر انگشتان ماست و نیازمند تغییر یا تنظیم خاصی نیست و اگر کاهش کارایی هم باشه میشه براحتی برگردوند. ضمنا این دما ها همچنان برای OEM سیف به نظر میاد ولی ما برای عمر سلیکون و دیگر قطعات این پارمترها رو تغییر میدیم.
در بخش بعدی کاهش دمای گرافیک موبایل رومعرفی میکنم .

امیدوارم مفید باشه راهنمایی بالا گفتم به اشتراک بگذارم با کاربران laptop های بازی شاید بعضی ها اطالاعات در اینباره نداشته باشند و این کمک میکنه هم در دما هم تا حدودی در کارایی که البته بستگی داره به برنامه درحال اجرا که اگر از الگوریتم بوست سود ببره براش این تغییر مضرره واگر هم سود خاصی از بوست نبرن براشون مشکلی نخواهد بود و صدای بسیار کم تر و دمای کمتر و عمر بیشتر کامپوننت ها ارزش یک مقدار کاهش کارایی رو دارد . این تنظیم کاملا سیف است و کوچکترین مشکلی برای سخت افزار بوحود نمییاورد وفقط ویندوز بوست cpu رو غیر فعال میکند /


بخش دوم :
 

کاربرانی که این قسمت را مشاهده می‌کنند

Top
رمز عبور خود را فراموش کرده اید؟
or ثبت‌نام سریع از طریق سرویس‌های زیر